Thema avond Allergie 14 mei 2013
Weergave van de lezing gehouden door Nand van der Pluijm
Elk gezond lichaam heeft een goed werkend immuunsysteem om ziekteverwekkers en vreemde stoffen uit ons lichaam te weren (afweersysteem). Ieder immuunsysteem heeft een eigen manier van reageren op lichaamsvreemde stoffen. Deze gevoeligheidsbalans kan naar twee kanten uitslaan: Te weinig gevoelig (ongevoelig, of te wel anergie) of juist het polaire beeld: overgevoeligheid of allergie. In de anergie reageert het immuunsysteem te weinig of niet of te laat (denk aan ouderdom, of verhardende processen als kanker). Bij een overreageren (allergie) zien we dat er ontstekingsprocessen bij betrokken zijn (oplossende processen). In beide gevallen rijst de vraag: Hoe krijg je het immuunsysteem weer gezond werkend?
Het immuunsysteem werkt met twee soorten witte bloedcellen. Die in aanvang ook op twee verschillende plaatsen in ons lichaam worden gemaakt:
De T-lymfocyten worden oorspronkelijk in de thymus (orgaan in de hals) gemaakt en deze heeft alleen een functie bij kinderen tot 7 jaar. Daarna verhuist de aanmaak van deze witte bloedcellen weer naar het lymfatisch systeem en beenmerg. De T-lymfocyten zijn betrokken bij de cellulaire afweer. Hiertoe behoren o.a. dendritische cellen die lichaamsvreemde substanties kunnen herkennen en de immuunreactie in gang zetten. Later vormen deze geheugencellen, die het antigeen en de immuunreactie hierop onthouden. Middels killercellen zijn de T-lymfocyten direct bij de afweerreactie betrokken. Alle traag lopende afweerreacties (24 tot 48 uur na ontstaan) hebben hier mee te maken.
De B-lymfocyten worden in het beenmerg aangemaakt. Zij worden door T-lymfocyten aangezet tot vorming van antistoffen als IgE en IgG op een specifiek antigeen. Hierbij worden veel vaatactieve stoffen, als bijvoorbeeld histamine, vrijgezet. Dit noemt men een type 1- reactie: binnen 15 tot 20 minuten vindt er een allergische reactie plaats. Bijvoorbeeld hooikoorts gaat gepaard met afweerstoffen. Alle reacties die te maken hebben met histamineachtige stoffen, denk ook aan bijvoorbeeld bijensteek, voedselallergie voor bijvoorbeeld pinda’s of medicijnen.
Om een allergie te begrijpen helpt de wezensdelensystematiek ons.
In de boven pool van de mens bevindt zich het zenuwzintuigstelsel. Hierbij passen de verhardende ziekteprocessen. Alles gaat in de vorm.
In de onderpool van de mens bevindt zich het stofwisselings-ledematenstelsel: hier gaat alles in de oplossing. Ontstekingsziekten/processen horen hierbij.
Het ritmische systeem in het middengebied van de mens zorgt dan voor een evenwicht tussen boven en onderpool.
Allergie is een soort ontsteking; ze heeft een oplossende tendens (tranende ogen, loopneus) en omdat er eigenlijk niets opgelost wordt heeft de allergie ook een chronische kant. Bij hooikoorts heeft iemand een reactie op volkomen onschuldige stoffen die veel voorkomen in onze omgeving, alsof die levensbedreigend zijn. Waarom reageert het afweersysteem zo?
Het bewustzijn dat in de bovenpool zetelt, is te open naar de omgeving; het bewustzijn zit teveel in de omgeving en te weinig in het lichaam zelf waar het structuur/vorm dient te geven aan het vloeistofmechanisme (etherlichaam). Deze gaat dan overlopen (niezen, neuslopen, holtes dicht).
Door deze openheid is men bij een allergie psychisch te overgevoelig voor zintuiglijke indrukken en reageert men psychisch overmatig. Hoe begint het? Eerst bij een boompol, later ook allergisch voor gras en daarna nog voor veel meer. Het medicijn Gencydo (Weleda) werkt op deze twee tendensen in: het extract van de citroen in dit medicijn werkt samentrekkend (van buiten het lichaam naar binnen toe) en het kweepeer-extract werkt structuurgevend.
Vragen
Het te open zijn, wordt je zo geboren? Een forse aanleg neem je mee. Bijvoorbeeld een atopische constitutie. Constitutioneel eczeem bij baby’s, sommige bronchitisachtige beelden en voedingsallergieën.
Hoe toon je allergie aan? Middels een bloedonderzoek kun je specifieke IgE antistoffen aantonen tegen bijvoorbeeld huisstofmijt, huidschilfers van kat en hond, gras en boompollen. Dit kan ook tegen verdachte voedingsmiddelen. Bij de standaard voedingsmix wordt gekeken naar IgE specifieke antistoffen tegen eiwit van koemelk, tarwe, ei, soja en kabeljauw. Middels een huidtest waar een kleine hoeveelheid allergeen in de huid wordt gebracht, kun je kijken voor welke specifieke stof iemand allergisch is. Deze test is pas vanaf de leeftijd van 7 jaar betrouwbaar omdat dan pas het immuunsysteem voldoende ontwikkeld is. Middels een eliminatie- en provocatietest bij bijvoorbeeld hardnekkige eczemen en voedingsallergieën, hierbij moet het betreffende voedingsmiddel minimaal 2 weken worden weggelaten. Dan moet dat betreffende voedingsmiddel 3 dagen gebruikt worden en de 4 dagen daarop juist weer niet. Het gaat erom wat er gebeurt in de week van de provocatie. Als er in die week niets verandert en geen verergering optreedt ben je niet allergisch voor dat betreffende voedingsmiddel. De voedingsgroepen die het meest bij constitutioneel eczeem voorkomen zijn:
1) melk en melkproducten
2) varkens- en kalfsvlees
3) citrus vruchten
4) noten groep (pinda s horen bij de peulvruchten net als soja)
5) restgroep: gluten, tarwe, chocolade, suiker, ei en sommige vissoorten
Hoe zit het met de toevoegingen (de E-mummers) in ons voedsel? Maken die misschien wel dat we juist in de hoek van allergieën terecht komen? Deze stoffen tasten je immuunsysteem aan, bijvoorbeeld: zoetstoffen maken dat je sneller diabeet wordt.
Hooikoorts is een echte ontsteking met koorts. Normaal wordt de infectie door de koorts overwonnen; maar dit gebeurt niet bij allergie. De ontsteking loopt te lang door en is niet heilzaam.
Is angst een oorzaak voor allergie? Niet in oorzakelijke zin. Maar een astma aanval roept zeker wel angst op. Soms wisselt het beeld van astma (zit dieper) af met het andere beeld van eczeem (zit meer aan de oppervlakte).
Door desensibiliseren kan een allergie minder heftig worden of zelfs verdwijnen. Dit kun je bereiken door middel van zeer verdund allergeen in een langzaam oplopende concentratie via het maagdarm kanaal of via onderhuidse injecties te geven. Dit proces van desensibiliseren duurt minimaal 3 jaar.
Is er een verband tussen (meer) allergie bij kinderen en het bezoek aan crèches? Neen, geen verband. Kinderen krijgen dan wel meer verkoudheden waarmee ze hun weerstand opbouwen.
Leven we te schoon? Het omgekeerde is ook waar.
Elke 10 jaar verdubbelen de allergieën. Er is in de huidige tijd met zijn snelle economie een enorme toename aan fysiek en psychische blootstellingen. Te denken valt aan allerlei milieuverontreiniging maar ook aan teveel bewerkt voedsel. Stapelingseffect van geluid en omgevingsinvloeden?
Op langere termijn (bij het ouder worden) nemen de allergieën gemiddeld genomen wat af.
Monique Schuurmann Hess/Nand van der Pluijm