Samen bij het stoplicht
Wanneer je op ’n mooie dag wandelt op een onverhard pad in de vrije natuur, dan beroeren je voetzolen (planta pedis) hoogst waarschijnlijk de planta major. Een plant die op een voetzool lijkt en haar naam daaraan dankt.
De onaanzienlijke maar toch krachtig aanwezige plant is bekend onder de naam: grote weegbree, met haar brede geribbelde bladeren en rechtopstaande staartvormige bloemstengel.
Fietsend kom je de weegbree ook tegen in de stad. Deze zomer fietste ik vanuit het centrum naar het kruispunt Rondweg/ Montgomerylaan en wachtend bij het stoplicht zag ik de grote weegbree naast de smalle weegbree staan (plantago lanceolata). Een naam die je meteen in een andere sfeer brengt!
Er op lettend zag ik de twee weegbreeën vaak samen staan en vooral bij stoplichten! Wellicht zijn we zo aan deze planten gewend dat we ze niet echt meer waarnemen.
We lopen er letterlijk overheen. Volgens de Nederlandse Flora is het ook het alleralgemeenste onkruid dat door de Europeanen over de hele wereld verspreid is, “het voetspoor van de blanke”.
(On)kruid?!
De grote weegbree (of wegbree) legt haar wortelrozet met bladeren dienstbaar neer en doet haar naam eer aan. De smalle weegbree heeft lange smalle rechtopgaande bladeren en een lange sierlijke bloemstengel met een mooi wit kransje meeldraden. De grote bloeit minder opvallend. Samen vormen ze een sterk duo dat enerzijds als lastig onkruid wordt gezien en anderzijds ons veel te bieden heeft als gezond makend en geneeskrachtig kruid. Bijvoorbeeld: gestoken door een insect of geprikt aan brandnetels, wrijf met een vers gekneusd blad waar het sap uitkomt, op de plek en het zorgt voor verlichting van de pijn.
De weegbreeën zijn rijk aan vitamine C. Dagelijks wat blaadjes ervan in de sla of soep of op de boterham, in smoothies of thee (3 theelepels gehakt blad op ’n kop kokend water, 10 minuten laten trekken) is gezond voor het bloed. Weegbree bevat kali (stimuleert de vochtafvoer door de nieren). Mangaan (de grote weegbree vooral verrijkt de bodem daarmee), zwavel (reinigt de huid) en kiezelzuur (goed bij longaandoeningen). Het gehalte aan slijm werkt verzachtend op de luchtwegen en de darm (bij harde ontlasting). Tegelijk versterken de mineralen de uitscheiding van vergiften, zodat de slijmafscheiding dit werk niet meer hoeft te doen. Weegbree bevat bitterstof, goed voor spijsvertering en looizuur, dat ontstekingen in mond en keel remt. Het is ook aan te bevelen bij schokkende storingen in het levensritme.
Gratis
Een veelzijdig kruid dus, dat ook gebruikt wordt bij reinigingskuren. Ook in de voorjaarskruidensoep samen met looksoorten (ui, prei, knoflook, bieslook), paardenbloem, duizendblad, lepelblad, zevenblad, brandnetel (prikt niet alleen van buiten maar ook van binnen, activeert de organen), hondsdraf, St. Janskruid, enzovoort……
Wat zijn er veel kruiden in onze tuinen en nabije omgeving die we onkruiden noemen! Ze staan helemaal gratis tot onze beschikking. We moeten ze natuurlijk wel plukken op plekken die niet verontreinigd zijn door dieren of het verkeer. Je kunt ook kruiden met wortel en al uitsteken en in een pot op het balkon of in de tuin zetten. Dan heb je ze bij de hand voor gebruik.
We staan nog wat vreemd tegenover het gebruik van deze toch zo bekende planten, maar net zo goed als het eten van bloemen steeds gewoner wordt, zo zou ik graag willen dat deze gezond makende kruiden als weegbree, hondsdraf, brandnetel, duizendblad enz. een hype worden.
Het stoplicht springt voor de weegbree al op groen!
Margreet Voorhoeve
Informatie: o.a. Mellie Uyldert, De taal der kruiden