Vermoeidheid en muziektherapie

Vermoeidheid kennen we allemaal. Na een dag hard werken of na een flinke inspanning zijn we moe en moeten we uitrusten. Wanneer uitrusten, ontspannen of slapen niet helpt en de vermoeidheid blijft bestaan ontstaat er een probleem. We kunnen futloos worden, prikkelbaar, vergeetachtig of we reageren emotioneel zonder dat daar een aanleiding toe is. Als de vermoeidheid lang aanhoudt kunnen slaapstoornissen en concentratieproblemen ontstaan. Worden we vatbaar voor ziektes en voelen we ons beperkt in ons functioneren. De oorzaken van vermoeidheid kunnen heel verschillend zijn. Er kan een lichamelijke oorzaak aan ten grondslag liggen, maar vermoeidheid heeft vaak ook te maken met onze leefwijze: onze voedingsgewoonten, de indrukken die we opdoen, de keuzes die we maken en de grenzen die we wel of niet stellen.

Aanpak van vermoeidheid
In de bestaande behandeling van vermoeidheid komen de volgende elementen regelmatig terug:
– voeding en vitamine-supplementen
– levensritme en leefstijl (dagindeling, balans inspanning-ontspanning)
– gezonde lichaamsbeweging en buitenlucht
– keuzes maken en rekening houden met beperkingen
– leren ontspannen en loslaten van stress
– het omgaan met emoties
– bewustwording, verdieping en omgaan met zintuiglijke waarnemingen
– zingeving (doel in je leven, zelf keuzes maken, geestelijk oriëntatie)
Van deze algemene behandelingsmogelijkheden, kan muziektherapie een wezenlijk bijdrage leveren aan de vier laatstgenoemde elementen. Er wordt dan gewerkt met de gezondmakende inhouden van muziek of muziek maken.

De vitaliserende werking van muziektherapie bij vermoeidheidsklachten
Muziek heeft een vitaliserende werking en werkt gezond makend door op ons innerlijk en ons lichaam. Bij vermoeidheid kan er sprake zijn van een gebrek aan ontspanning. Gedachten kunnen door ons hoofd blijven tollen waardoor het denken geen rust krijgt. Spanning kan zich gaan vastzetten in ons lichaam waardoor lichamelijke klachten en blokkades ontstaan. Muziek kan gebruikt worden om te ontspannen, gedachten los te laten, waardoor blokkades opgeheven worden en levensenergie kan doorstromen.
In deze tijd worden we overweldigd door indrukken. De media overspoelt onze zintuigen met snel wisselende beelden en geluiden; we krijgen een hoeveelheid informatie die vaak te veel is om te kunnen bevatten. Ook maatschappelijk ligt de lat vaak hoog en vraagt het veel om aan alle verwachtingen te kunnen voldoen; onze plichten te vervullen en daarnaast ook een sociaal leven in stand te houden. Wanneer we overvol raken, verliezen we het contact met onze innerlijke bron, waardoor we onszelf niet meer de voeding kunnen geven die we nodig hebben om innerlijk gezond te blijven. De vermoeidheid, die door overprikkeling ontstaat, brengt ons in een vicieuze cirkel. Muziek helpt ons om die cirkel te doorbreken en in contact te komen met de bron die ons innerlijk voedt. Door het beleven van schoonheid heropenen we het contact met onze bron en kunnen we leren positieve gevoelens te wekken die door de hoeveelheid aan prikkels waren afgedempt.

Wanneer wij overbelast worden doordat we te veel in het leven moeten dragen, raken we vermoeid en uitgeput. In het luisteren naar lange klanken kunnen we ervaren dat we gedragen worden. We kunnen innerlijk meegenomen worden door de klank en de last van ons af laten glijden die ons vermoeit. We worden als het ware, even opgetild uit de zwaarte die op ons drukt en kunnen ervaren dat de last daarna lichter voelt en makkelijker te dragen zal zijn. Beklemmende gevoelens zijn losgekomen, omdat we ons innerlijk aan de klank hebben overgegeven.

Wanneer we teveel piekeren over het verleden en ons te veel zorgen maken over de toekomst, gaan we aan het moment zelf voorbij. We leven dan niet in het nu en laten de kansen voorbij gaan die het actuele moment ons geven wil. We verliezen daardoor onze vitaliteit en raken op den duur uitgeput. Muziek brengt ons weer terug (naar het actuele moment) en leert ons weer genieten (van het moment).
Vitaal zijn heeft te maken met een gezonde beweeglijkheid, een gezond levensritme en een dagindeling, waarin de activiteit van werk en het opnemen en verwerken van indrukken in een harmonieus evenwicht staan met ontspanning en rust. Wanneer dit ritme is verstoord, worden we moe en futloos, we neigen naar passiviteit omdat het ons aan energie ontbreekt. Het werken met muzikale ritmes kan ons helpen weer in ons eigen ritme terug te komen. In de muzikale pauzes kunnen we ervaren dat we tot rust kunnen komen. De ervaringen die we hierbij opdoen, kunnen we toepassen in ons dagelijks leven om een gezond levensritme in stand te houden of weer op te bouwen.
Wanneer we onze energie weer willen opbouwen, is het nodig om prestatiegerichtheid weg te nemen en plezier te laten ontstaan. In muziektherapie wordt dan ook geen prestatie verwacht, maar staat plezier in het muzikale spel voorop.

Samenvattend: waarom werkt muziektherapie bij vermoeidheid?
1 Muziek helpt je om te kunnen ontspannen.
2 Muziek brengt je in contact met gevoelens van ontroering en schoonheidsbeleving.
3 In het spelen van en het luisteren naar lange klanken kun je je gedragen voelen.
4 Beklemmende vermoeidheidsgevoelens kunnen loskomen, doordat je innerlijk door de klank wordt meegenomen.
5 Het luisteren naar muziek en muziek maken helpen om hardnekkige gedachten in jezelf te stoppen.
6 Muziek leert je om in het hier en nu te zijn.
7 Het luisteren naar en spelen van afwisselende klanken helpt om innerlijk beweeglijk te blijven en werkt vitaliserend in je door.
8 Werken met klank en muziek leidt tot bewustwording en verdieping van zintuiglijke waarnemingen.

Monique Schuurman Hess, muziektherapeute
Tel. 06 – 48 82 65 37